- Tematy:
- grunty
- nieruchomości
- administracja
Aby formalnie stać się właścicielem zasiedzianej nieruchomości, należy przeprowadzić postępowanie sądowe. Bez postanowienia sądu nie będzie bowiem możliwe złożenie wniosku o zmianę właściciela w księdze wieczystej i dalszy obrót nieruchomością. Jak zatem zainicjować taką sprawę? Na to pytanie odpowiada Bartosz Antos – Dyrektor ds. Nieruchomości w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – www.saveinvest.pl.
Kto może wystąpić o zasiedzenie nieruchomości?
Przypomnijmy, że posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. W przypadku złej wiary nieprzerwane posiadanie musi wynieść co najmniej trzydzieści lat. Takie są generalne zasady, ale oczywiście ustawa – Kodeks cywilny – przewiduje pewne wyjątki. Nieruchomość rolną może bowiem nabyć wyłącznie rolnik indywidualny i to tylko wtedy, gdy powierzchnia nabywanej nieruchomości wraz z nieruchomościami, których już jest właścicielem, nie przekroczy 300 hektarów użytków rolnych. Nadto jeżeli właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie, jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania pełnoletności przez właściciela.
Jak prawidłowo złożyć wniosek do sądu?
Posiadając legitymację do wystąpienia do sądu z roszczeniem o stwierdzenie zasiedzenia, należy pamiętać o kilku kwestiach. Przede wszystkim podanie należy złożyć we właściwym sądzie rejonowym dla miejsca położenia nieruchomości. Konieczne jest dołączenie do wniosku szeregu dokumentów. Przede wszystkim istotny jest odpis z księgi wieczystej albo zaświadczenie o stanie prawnym nieruchomości. Trzeba też przedłożyć wszystkie dokumenty potwierdzające fakt bycia posiadaczem nieruchomości w dobrej lub złej wierze oraz fakt nieprzerwanego korzystania z niej przez okres dwudziestu lub trzydziestu lat. Poza tym we wniosku należy prawidłowo opisać strony postępowania. Osoba inicjująca postępowanie będzie wnioskodawcą, a pozostałe osoby uczestnikami postępowania. Takimi uczestnikami będą między innymi dotychczasowi właściciele nieruchomości.
Jak przebiega postępowanie o zasiedzenie?
Sprawa o zasiedzenie ma charakter nieprocesowy. W jej ramach przeprowadza się jednak rozprawę, na której możliwe jest przesłuchiwanie świadków. Sąd w toku prowadzonego postępowania dowodowego zbiera wszystkie dane dotyczące nieruchomości i sposobu korzystania z niej przez czas zasiedzenia, a finalnie stwierdza, czy rzeczywiście istnieją podstawy stwierdzenia nabycia nieruchomości przez dotychczasowego posiadacza. Trzeba pamiętać przy tym, że konstytucyjną zasadą jest nienaruszalność prawa własności. Zasiedzenie jest jedynie odstępstwem od tej zasady i dlatego w orzecznictwie uznaje się, że wszelkie wątpliwości powinny być rozpatrywane na korzyść dotychczasowego właściciela. Jeżeli zatem wnioskodawca nie zbierze wystarczających dowodów na potwierdzenie swoich racji, nie stanie się właścicielem nieruchomości – zaznacza Bartosz Antos.
Jak długo można walczyć o stwierdzenie zasiedzenia?
Oczywiście postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne. Jeżeli zatem sąd rejonowy – sąd pierwszej instancji – nie przyzna racji wnioskodawcy, może on złożyć apelację. Warto też pamiętać o tym, że nawet jeżeli sąd prawomocnie oddali wniosek o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, wnioskodawca może wystąpić z takim roszczeniem ponownie. Musi oczywiście wykazać zmianę okoliczności, ale najczęściej o to nietrudno. Z reguły kluczowy jest bowiem upływ czasu. Sądy odmawiają stwierdzenia zasiedzenia tylko dlatego, że wnioskodawca nie potrafi wykazać dwudziestoletniego lub trzydziestoletniego okresu nieprzerwanego posiadania nieruchomości.
Bartosz Antos
Dyrektor ds. Nieruchomości | Saveinvest Sp. z o.o.