Samowole budowlane to w Polsce dość powszechny proceder. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że część ich nieruchomości została posadowiona niezgodnie z przepisami. Ci natomiast, którzy są tego świadomi, boją się negatywnych konsekwencji i dlatego nawet nie próbują starać się o legalizację. Rząd planuje jednak zmiany, które mają ułatwić im to zadanie.
Samowola budowlana, czyli co?
Niejasności wokół konstrukcji samowoli budowlanych wynikają przede wszystkim z tego, iż prawo w zasadzie nie definiuje tego pojęcia. - mówi Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o. - portal www.saveinvest.pl. Na tym tle rysują się więc częste konflikty pomiędzy właścicielami nieruchomości a organami administracji publicznej. Należy jednak przyjąć, że o samowoli budowlanej możemy mówić wtedy, gdy budujemy coś bez zgód i pozwoleń, określonych przepisami prawa. Przy czym to przedsięwzięcie staje się nielegalne już w momencie rozpoczęcia robót budowlanych, a nie ich zakończenia. Samowolą budowlaną nie będzie wyłącznie odrębny budynek – garaż, szopa, składzik na narzędzia, rozbudowana altana. Nielegalna stanie się również rozbudowa budynków, które już stoją i zostały wybudowane zgodnie z przepisami.
Co piąty Polak ma nielegalny budynek?
Posiadanie samowoli budowlanej nie należy do rzadkości. Szacuje się, że taką konstrukcję na swojej nieruchomości może mieć nawet co piąty właściciel. - stwierdza Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o. Część takich sytuacji jest wyłapywana przez organy administracji publicznej, co kończy się nieprzyjemnościami dla właściciela. Część natomiast jest bezproblemowo użytkowana przez właścicieli, a taki stan trwa kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat. Właśnie myśląc o tych wieloletnich samowolach budowlanych, resort inwestycji i rozwoju postanowił opracować zmiany. Zresztą jaki sens miałoby karanie tych, którzy na przykład otrzymali nieruchomość po swoich przodkach i nawet nie zdawali sobie sprawy z tego, że znajduje się na niej samowola budowlana. Skoro ten stan istniał tak długo, zasadne jest uproszczenie procedury legalizacji. Na początku marca odbyła się konferencja, na której Artur Soboń – wiceminister inwestycji i rozwoju – oświadczył, że resort intensywnie pracuje nad nowymi rozwiązaniami. Być może wejdą one w życie na początku 2020 roku.
Nowelizacja ustawy – Prawo budowlane
Na mocy znowelizowanych przepisów Prawa budowlanego możliwe będzie zatem zalegalizowanie starych samowoli budowlanych. Ta swoista abolicja ma dotyczyć budowli, które powstały ponad 20 lat temu. Planowaną konstrukcję można zatem uznać za pewnego rodzaju przedawnienie. Warunkiem skorzystania z takiej uproszczonej procedury legalizacji będzie jednak, poza terminem, to, iż w stosunku do danej nieruchomości nie toczą się żadne postępowania w nadzorze budowlanym. Do skorzystania z abolicji ma zachęcić właścicieli łatwość konstruowania wniosku i jednocześnie brak opłat administracyjnych. Jedyne, co właściciele będą musieli zrobić, to skierowanie do właściwego organu administracji zawiadomienia o zakończeniu budowy, do którego dołączą oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, terminie zakończenia budowy, a także inwentaryzację powykonawczą i ekspertyzę techniczną. Te techniczne dokumenty mają potwierdzać, że budynek jest bezpieczny, nie stwarza zagrożenia i nadaje się do normalnego użytkowania.
Legalizacja samowoli budowlanej – szybciej i łatwiej
Organy administracji publicznej mają przy tym prowadzić postępowanie możliwie szybko. Nie mają one wchodzić w merytorykę składanych dokumentów, a jednie oceniać je pod kątem formalnym. Z pewnością taka uproszczona i bezkosztowa procedura zachęci właścicieli do uregulowania stanu prawnego swoich nieruchomości. - ocenia Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o. Porównując do obecnie obowiązującego prawa, gdzie legalizacja budowy domu rodzinnego może kosztować nawet 50 tysięcy złotych, zmiany będą naprawdę atrakcyjne.
Bartłomiej Kuźniar
Koordynator Projektów Inwestycyjnych | Saveinvest Sp. z o.o.