W poprzedniej części artykułu wyjaśnione zostało, kiedy w świetle prawa może dojść do założenia stowarzyszenia oraz jakie warunki muszą zostać spełnione, by dana organizacja społeczna została dopuszczona udziału w postępowaniu.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 31 kodeksu postępowania administracyjnego organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem wszczęcia postępowania lub też dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny – informuje Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl.
Niestety, zakres pojęcia interesu społecznego nie został przez ustawodawcę jasno zdefiniowany. Dlatego właśnie, przy rozstrzyganiu o możliwości dopuszczenia danego stowarzyszenia do udziału w postępowaniu na prawach strony, powinny być brane pod uwagę indywidualne okoliczności, jakie zachodzą dla danej sprawy. W praktyce oznacza to zatem, że każda organizacja już na etapie wniosku do organu administracyjnego, zobligowana jest do dostarczenia wyczerpujących, konkretnych i przejrzystych argumentów przemawiających za faktem, że spełnia przewidziane przez kodeks postępowania administracyjnego wytyczne – wyjaśnia Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl.
Wróćmy jeszcze do omawianego w poprzedniej części artykułu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 marca 2014 roku (sygnatura akt: I SA/Kr 1376/13). Wspomniana sprawa dotyczyła deweloperskich zamierzeń budowlanych, a konkretniej budowy dwóch wielorodzinnych budynków o charakterze mieszkalnym. Stowarzyszenie, które wniosło żądanie o dopuszczenie do udziału w postepowaniu w sprawie ustalenia warunków zabudowy, tłumaczyło swój postulat potrzebą ochrony ubywającej zieleni miejskiej oraz przewidywanego niekorzystnego wpływu inwestycji na sąsiednie działki - w tym na znajdujące się w okolicy drzewa. Organ, do którego trafił wniosek stowarzyszenia, orzekł, że organizacja nie wykazała na czym dokładnie ma polegać jej działanie w zakresie ochrony interesu społecznego. Tereny, na których deweloper planuje budowę sąsiadują z zabudową mieszkaniową (zachowana zostaje zatem zasada dobrego sąsiedztwa), natomiast wymieniona w statucie organizacji „ochrona środowiska” w żaden sposób nie jest zagrożona przez skalę inwestycji. Opnie organu rozpatrującego sprawę podzieliło także samorządowe kolegium odwoławcze, po czym sprawa skierowana została do WSA. Tam z kolei zwrócono uwagę na fakt, że na terenie inwestycji znajdują się liczne drzewa i krzewy, które powinny podlegać ochronie – a zatem warunek o celowości stowarzyszenia, w tym przypadku ochrona środowiska przyrodniczego, zostaje spełniony. Co więcej zdaniem sądu spełniona została także przesłanka o interesie społecznym. Stowarzyszenie powoływało się bowiem na możliwą ingerencję budowy w bezpieczeństwo terenów zielonych, czy wprowadzenie zakłóceń do panującego ładu komunikacyjnego.
Warto także w pewnych sytuacjach dokładnie sprawdzać, czy mamy rzeczywiście do czynienia ze stworzeniem działającym zgodnie z literą prawa – radzi Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl. Pamiętajmy, że stowarzyszenia zwykłe nabywają zdolność prawną (czyli zdolność sądową i procesową), jeżeli w ciągu 30 dni od dnia uzyskania informacji o założeniu stowarzyszenia (zgodnie z wytycznymi omówionymi w poprzedniej części artykułu) organ nadzorujący nie zakazał prowadzenia przez niego działalności. Jeśli nie zostały spełnione wszystkie z tych przesłanek, nie mamy do czynienia z organizacją społeczną w rozumieniu ustawy o stowarzyszeniach, a więc nie posiada ona uprawień do żądania, by dopuszczono ją do udziału w toczącym się postępowaniu administracyjnym.
Bartosz Antos
Wiceprezes Saveinvest