- Tematy:
Jak żyć – czyli dlaczego czekają nas niższe emerytury?
Wypłata świadczeń emerytalnych w Polsce budzi wiele kontrowersji. Już niedługo pojawi się ich jeszcze więcej, gdyż świadczenia, które ZUS wylicza na nowych zasadach, są nawet o 40% niższe niż te, wyliczane na starych – mówi Robert Tomaszewski, Prezes SaveInvest Sp. z o.o.
Nie od dziś pojawiają się głosy, że polski system emerytalny wymaga gruntownej reformy. I reforma nastała. Jednak raczej nie taka, jakiej spodziewali się przyszli świadczeniobiorcy, bowiem emerytury wyliczane na podstawie nowych zasad są coraz niższe. Sam ZUS wskazuje, że różnie pomiędzy "starymi" i "nowymi" emeryturami są coraz większe. I faktycznie powstające różnice są kolosalne. Średnie emerytury wyliczane w 2010 roku na postawie starych zasad wynosiły 2400 zł, w tym samym roku te wyliczane na podstawie nowych 1711 zł. Kolejne lata przynosiły coraz większe różnice – w 2011 stara emerytura wynosiła 2660 zł, nowa 1694 zł. Jak więc wyraźnie widać nowa emerytura stanowi zaledwie ok. 62 % wyliczanej na starych zasadach. Z roku na rok rośnie liczba osób, które przechodzą na emeryturę wyliczaną wg nowych zasad. Dlatego odsetek osób niezadowolonych ze świadczeń emerytalnych stale rośnie.
Skąd różnice w starym i nowym sposobie naliczania świadczeń
Różnie są kolosalne. Jednak dla każdego emeryta najważniejsze staje się pytanie – skąd one się biorą? Znaczący wpływ na wysokość świadczeń emerytalnych ma sposób ich naliczania, który został wprowadzony w 1999 roku wraz z reformą emerytalną. Według reformy wyliczając wysokość świadczenia, ZUS bierze pod uwagę wysokość składek zgromadzonych przez świadczeniobiorcę, którą to dzieli przez statystyczną długość życia osoby będącej w danym wieku. Specjaliści z SaveInvest Sp. z o.o. oceniają, że mimo iż taki sposób naliczania nie pasuje przyszłym emerytom, to jest on bardzo sprawiedliwy. Stary sposób naliczania wysokości emerytury bazował na okresach składkowych i nieskładkowych, co powodowało, że wysokość świadczenia w dużej mierze zależała od politycznych decyzji, a nie od obiektywnych parametrów.
Jako przyczynę różnic w wysokościach emerytur starych i nowych wymienia się również fakt, iż wysokość "starych" emerytur zawyżana jest sztucznie, przez np. świadczenia emerytalne górników, które są bardzo wysokie, a także przez kobiety, którym do końca tego roku naliczana będzie stara emerytura, mimo że przechodzą na świadczenie w wieku 60 lat i mają dłuższe przerwy w pracy. Fakt jest jednak jeden. Więcej osób na nowej emeryturze to ciągły spadek wysokości nowych świadczeń.
Jednakże obiektywnie spoglądając na stary system naliczania świadczeń, nie ma żadnych wątpliwości, że nie był on skuteczny i nie miał pokrycia w rzeczywistych możliwościach ZUS. Specjaliści z SaveInwest Sp. z o.o. podkreślają, że już w 1999 roku, gdy wchodziła w życie reforma emerytalna, nie było żadnych szans na spełnienie obietnic dotyczących utrzymania wysokości świadczeń, gdyż już wówczas ZUS był aktuarialnym bankrutem. Jak stwierdza Rober Tomaszewski: "Oczekiwania emerytów dotyczące wysokości świadczeń będą możliwe do spełnienia jedynie wtedy, gdy sami emeryci o to zadbają. Mam na myśli to, iż to od nich zależy jak długo będą pracowali i na jakich stanowiskach, a przede wszystkim jak będą sami oszczędzali odkładając na przyszłą emeryturę.".
Wielu specjalistów wskazuje również na fakt, iż nowy system naliczania świadczeń nie obciąża w tak dużym stopniu kolejnych pokoleń, które będą musiały zarobić na utrzymanie osób starszych. Wskazują jednak także, że najlepszym sposobem na wyższą emeryturę jest zadbanie o nią samemu, inwestując na przyszłość choćby kilkaset złotych miesięcznie…regularnie co miesiąc.