- Tematy:
O księgach wieczystych słyszał chyba każdy. Od 2003 roku rozpoczął się proces tworzenia elektronicznej bazy ksiąg i ułatwiania dostępu do nich każdej zainteresowanej osobie. Obecnie niewielki odsetek nie figuruje w Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych. Po co potrzebne są księgi? Żeby ewidencjonować stan prawny nieruchomości.
Każda księga składa się z 4 działów, z których każdy daje zainteresowanemu wiedzę o oznaczeniu, położeniu i wpisach praw związanych z własnością nieruchomości (np. służebności przesyłu, przechodu). W dziale drugim wskazani są właściciele, współwłaściciele czy użytkowanie wieczyste (wraz z wielkością udziałów). Dział trzeci księgi podaje informacje n temat ograniczonych praw rzeczowych czy ograniczenia, a także roszczenia i inne prawa. Dział IV każdej księgi wieczystej zawiera wpisy hipotek.
Od jakiegoś czasu istnieje internetowa przeglądarka ksiąg wieczystych (na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości), z której może korzystać każdy, kto zna numer księgi. Problemem było uzyskanie odpisu księgi wieczystej, jednak ustawodawca wprowadził zmiany, które ułatwią korzystanie z narzędzi dostępnych, w dobie Internetu, każdemu z nas.
Jakie udogodnienia przewiduje ustawodawca?
Zgodnie z nowelizacją ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2013r., poz. 707 ze zm.) wnioski i odpisy księgi wieczystej można będzie składać drogą elektroniczną, a dokumenty tak wydane będą miały moc urzędową - mówi o tym art. 36 ustawy. Nie będzie potrzeby więc fatygować się do Sądu Rejonowego, czy wysłać wniosku o udostępnienie odpisu pocztą. Pobierając ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości (z zakładki Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych) formularz, wypełniając, uiszczając odpowiednią opłatę (mniejszą niż obecnie) załatwimy sprawę właściwie bez wychodzenia z domu. Sami też zdecydujemy, w jakiej formie, papierowej czy elektronicznej, chcemy otrzymać odpis. Nowością jest wprowadzenie możliwości wyciągu „fragmentarycznego” księgi, czyli wyłącznie tego działu, który nas najbardziej interesuje.
Nowelizacja ustawy przewiduje także szersze możliwości korzystania z przeglądania księgi przez Internet. Obecnie jest to możliwe, ale tylko wtedy, gdy znamy numer interesującej nas księgi. Po zmianie możliwe będzie odszukanie księgi przy użyciu innego filtru, np. danych osobowych właściciela nieruchomości, czy danych PESEL, Regon (w przypadku podmiotów gospodarczych). Taka forma przeglądania ksiąg nie będzie na razie dostępna dla wszystkich.
W ustawie wymieniono podmioty, którym nadaje się takie nieograniczone uprawnienia. Są to:
- sądy
- prokuratura
- organy kontroli skarbowej
- organy celne
- administracyjne organy egzekucyjne
- organy podatkowe
- komornicy sądowi
- Policja
- Najwyższa Izba Kontroli
- Straż Graniczna
- Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
- Agencja Wywiadu
- Centralne Biuro Antykorupcyjne
- Służba Kontrwywiadu Wojskowego
- Służba Wywiadu Wojskowego
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych
- Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa
- notariusze
- inne podmioty, które uzyskają, w formie decyzji Ministra Sprawiedliwości, zgodę na dostęp nieograniczony do KW.
W przyszłości do tej grupy dołączą prawdopodobnie radcowie prawni i adwokaci.
Niewątpliwie ułatwi i przyspieszy to pracę przede wszystkim organom egzekucyjnym, administracyjnym i sądowym, którzy z roku na rok prowadzą coraz więcej postępowań egzekucyjnych. Trudno bowiem będzie ukryć prawo własności do nieruchomości, a to przyspieszy egzekucję.
Obecnie trwają prace przygotowawcze do wdrożenia zmian ustawowych. Jeśli to nastąpi, znacznie skrócony zostanie przede wszystkim czas obsługi wniosków o wydanie odpisów. Przeglądanie poszczególnych działów ksiąg wieczystych daje możliwość zapoznania się z nieruchomością, którą zamierzamy nabyć. Łatwy dostęp do obrazu księgi ułatwi także wyprostowanie zapisów w księgach czy wykreślenie nieaktualnych hipotek czy służebności. Ma to ogromne znaczenie np. podczas postępowania spadkowego, gdzie często wpisy nie są uaktualniane latami. Informacje te, w sposób prawidłowy, pomogą przeprowadzić transakcje, właściwie bez ryzyka, twierdzi Bartosz Antos z SaveInvest.
W wersji elektronicznej dostępnych już jest ponad 18 milionów ksiąg, stale uzupełnia się ewidencję. Z internetowych przeglądarek ksiąg w 2013 roku skorzystano ponad 40 milionów razy. Te liczby wskazują, że zmiany te były nieuniknione i jakże potrzebne, a wykorzystanie dostępu do ksiąg on-line stało się coraz bardziej popularne.