- Tematy:
Jeśli jesteśmy właścicielami działek, na których usytuowane są urządzenia, instalacje czy budynki przesyłowe powinniśmy wiedzieć, jakie skutki może to wywołać w przyszłości. Czy będziemy mogli żądać wykupienia działki przez przedsiębiorstwo przesyłowe pod słupami?
Prawo takie jak najbardziej nam przysługuje w sytuacji, gdy budynek lub urządzenie (w tym instalacje przesyłowe) przewyższają wartość gruntu – tłumaczy Robert Tomaszewski z SaveInvest sp. z o.o. opierając się na wyroku Sądu Najwyższego V CSK 474/11, w którym stwierdzone zostało, że „właściciel może domagać się by wykupiono od niego grunt, jeśli wartość budynków czy instalacji na nim posadowionych przekracza wartość zajętego terenu. Koszt usunięcia budowli nie ma w tym przypadku znaczenia”.
Najlepszym rozwiązaniem będzie, gdy przedsiębiorstwo, którego instalacje czy budynki są własnością wykupi ten grunt, jeśli będzie to konieczne. Nie zawsze jednak jest to praktykowane.
Prawo określa dokładnie, w art. 231 kodeksu cywilnego, warunki nabycia gruntu i jego zbycia.
Prawo nabycia gruntu
Przepis art. 231 mówi, iż samoistny posiadacz gruntu, który wzniósł na nim budynek lub inne urządzenie (słup, linię energetyczną itp.) o wartości przewyższającej wartość działki zajętej na ten cel, może żądać przeniesienia na niego własności zajętej działki za wynagrodzeniem.
Prawo sprzedaży gruntu
Przepis wskazuje również, że właściciel gruntu może, w opisanej powyżej sytuacji, żądać aby ten, kto wzniósł budynek czy wspomniane urządzenia, nabył od niego tą działkę za odpowiednim wynagrodzeniem.
Co to oznacza?
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego regulacje kodeksu cywilnego wymagają porównania ceny gruntu i wartości urządzeń zainstalowanych na działce. Wtedy możliwe będzie dopiero oszacowanie, czy wartość działki jest rzeczywiście niższa, niż koszty instalacji czy budynków na niej usytuowanych. Sąd zważył jednak, że regulacje powyższych przepisów nie odnoszą się do ewentualnej likwidacji czy przeniesienia powyższych urządzeń czy instalacji poza daną działkę. Jeśli np. przez naszą działkę przebiega linia wysokiego napięcia, a zgodnie z zatwierdzonym planem zagospodarowania przestrzennego działka ta przeznaczona jest pod zabudowę mieszkaniową, jeśli linia ta zostanie z jej terenu usunięta, koszty związane z przystosowaniem terenu będą wysokie i nieopłacalne dla właściciela nieruchomości. Działka, która nie spełnia takich wymogów nie będzie wartościowa. Koszty przeniesienia instalacji są bardzo wysokie, więc w takich właśnie sytuacjach możemy żądać wykupienia tego gruntu z uwagi na niemożność jej wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem. Robert Tomaszewski zna takich przykładów wiele, a dzięki doświadczeniu i znajomości przepisów prawa, takie operacje przeprowadza dość często, z pozytywnym skutkiem dla właściciela gruntu.
Przesłanki roszczeniowe dotyczące wykupu takich działek są dość restrykcyjne. Orzecznictwo SN w tych sprawach wskazuje, że powinno żądać się usunięcia instalacji bez ponoszenia z tego tytułu kosztów. Jeśli doszło by do ustanowienia służebności przesyłu, też jest rozwiązanie – wniosek o odszkodowanie. W takim postępowaniu również okazuje się bardzo pomocne doświadczenie specjalistów z SaveInvest.