- Tematy:
- nieruchomości
W poprzedniej części artykułu omówione zostały prawa jakie w kontekście roszczeń o zwrot nakładów dokonanych na nieruchomość przysługują posiadaczowi samoistnemu lub właścicielowi oraz co może zrobić posiadacz samoistny gruntu, który wybudował obiekt przenoszący znacznie wartość samej działki.
Bezpodstawnie wzbogacony
Zgodnie z art. 408 § 1 kodeksu cywilnego osoba zobowiązana do wydania korzyści ma prawo do wystąpienia z żądaniem zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie znalazły pokrycia w użytku, który z nich osiągnął. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość korzyści w chwili jej wydania; może jednak zabrać te nakłady, przywracając stan poprzedni. Z kolei osoba, która w chwili dokonania nakładów zdawała sobie sprawę, że nie należy jej się korzyść, może żądać zwrotu swoich dóbr majątkowych, przy zastrzeżeniu, że nakłady muszą zwiększać wartość korzyści w chwili jej wydania. Jeżeli natomiast żądający wydania korzyści jest zobowiązany do zwrotu nakładów, sąd może zamiast wydania korzyści w naturze nakazać zwrot jej wartości w pieniądzu z odliczeniem wartości nakładów, które żądający byłby zobowiązany zwrócić.
Prawo zatrzymania
Osoba, która została zobowiązana do wydania cudzej rzeczy ma prawo do jej zatrzymania aż do chwili zaspokojenia lub zabezpieczenia przysługujących mu roszczeń o zwrot nakładów na rzecz czy też roszczeń o naprawienie szkód, jakie dana rzecz wyrządziła. Jeśli jednak obowiązek wydania rzeczy jest konsekwencją czynu niedozwolonego, lub jeśli obejmuje on rzeczy pożyczone, wydzierżawione, użyczone, osoba zobowiązana do wydania traci przywilej wynikający z prawa zatrzymania – wyjaśnia Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl.
Niekorzystne orzecznictwa
Dlaczego jednak, co pokazuje wiele orzecznictw sądowych, odzyskanie nakładów na nieruchomość w praktyce może okazać się niezwykle trudne lub też zupełnie niemożliwe? Jak pokazuje przykład głośnej sprawy Niemki, Agnes Trawny, która odzyskała dom i nie została zobowiązana do zadośćuczynienia roszczeniom rodziny o zwrot nakładów poczynionych na jej nieruchomość, rozstrzygające są bardzo często różne okoliczności każdej konkretnej sprawy.
W omawianej sprawie przesądził fakt, że kobieta nie została usunięta przez sąd z księgi wieczystej, nadal widniała w niej jako prawna właścicielka nieruchomości. Co więcej, zdaniem białostockiego sądu, fakt, że rodzina w zamian za mieszkanie w pozostawionym przez Niemkę domu nie musiała regulować czynszu w pełni rekompensuje wszelkie poniesione przez nich (na rzecz utrzymania, konserwacji czy ulepszenia nieruchomości) wydatki.